zająć się
  • W połowie pełny
    24.05.2017
    24.05.2017
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwości co do poprawionej pisowni wyrażenia: w połowie pełny (w odniesieniu do, na przykład, kontenera). W końcu pełny znaczy: ‘napełniony, całkowicie zapełniony’. Czy taka budowa wyrażenia jest poprawna, czy też należy używać na przykład sformułowania: wypełniony w połowie? Jednak wypełniony również oznacza coś już napełnionego po brzegi. Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami Szacunku
    Marcin Sawicki
  • znaczenie związków frazeologicznych
    2.03.2007
    2.03.2007
    Mawia się, że jakiś fakt czy jakieś twierdzenie nie ulega najmniejszej wątpliwości. Ale nie ulega znaczy tu chyba tyle, co 'nie ustępuje przed, nie poddaje się, nie zostaje obalone'. Nie powinno więc się mówić: „To nie ulega największej wątpliwości”, czyli 'jest tak mocne, że nie ustępuje przed nawet najsilniejszą (największą) wątpliwością'?
  • Co łączy skrzypce, grabie i rodziców?
    25.02.2014
    25.02.2014
    W Słowniku poprawnej polszczyzny PWN przy haśle liczebniki zbiorowe jest informacja, że łączą się one z NIEKTÓRYMI rzeczownikami mającymi tylko liczbę mnogą. Jak ocenić, które rzeczowniki należą do tego grona?
  • Czy mówić gwarą?
    21.03.2006
    21.03.2006
    Jestem mieszkańcem Poznania i popieram kultywowanie starych tradycji. Zastanawiam się tylko, czy mówienie gwarą w miejscach półpublicznych, np. w szkole czy na uczelni podczas zajęć, jest zachowaniem kulturalnym. Czy gwarowa giyra jest kulturalna, czy świadczy o braku owej kultury? Jak Pan Profesor by się do tego ustosunkował?
  • dieta – zbilansowana czy zbalansowana?
    3.09.2009
    3.09.2009
    Dzień dobry,
    chciałabym się dowiedzieć, czy mówimy o zbilansowanej diecie, czy też o zbalansowanej diecie. Preparaty multiwitaminowe zawierają składniki odżywcze w zbilansowanych czy też zbalansowanych dawkach? Spotkałam się z obiema wersjami – która jest poprawna?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • kawmistrz
    29.06.2020
    29.06.2020
    Witam
    Proszę o odpowiedź dotyczącą słowa znalezionego w archiwach kościelnych a dotyczących zawodu wykonywanego przez mieszkańca wioski osadników olęderskich. tekst brzmi:
    We wsiach olęderskich kawę palono w domu w specjalnie do tego przystosowanych piecykach. Ziarna kawy kupowano prawdopodobnie u dostawców lokalnych dostawców. W Świniarach mieszkał w 1818 roku Marcin Ratz którego w dokumentach określano mianem Kawimistrz: APP Księgi Stanu Cywilnego Parafii Czermno z roku 1819.
    Chodzi o słowo „Kawimistrz” z moich analiz wydaje się że może dotyczyć osoby wypalającej kawę i sprzedający mieszkańcom wioski.
    Z poważaniem
    Adam Musiatewicz
  • Konsekrujący jako podmiot
    6.04.2018
    6.04.2018
    Witam serdecznie,
    chciałabym prosić o odpowiedź na pytanie, czy imiesłów przymiotnikowy czynny może występować w funkcji podmiotu. Mówię tutaj o sytuacji, gdy we wcześniejszej części wypowiedzi podmiot był wyrażony, przez co w zdaniu z imiesłowem, ten ostatni jasno można wiązać z podmiotem z wcześniejszych zdań. Na przykład cała wypowiedź dotyczy kapłana. W zdaniu o posłudze sakramentalnej użyłam słowa konsekrujący (w domyśle: kapłan). Czy taka konstrukcja jest poprawna?
  • mistrz ortografii czy Mistrz Ortografii?
    11.04.2015
    11.04.2015
    Proszę o wyjaśnienie wątpliwości, czy w zdaniu Co roku powtarza się ta sama historia w przypadku zmagań o miano mistrza ortografii człon mistrz ortografii powinien być zapisany małą czy wielką literą? Wyraz miano oznacza tytuł, więc chyba powinna być duża litera.
    Dziękuję
  • nazwy stanowisk i urzędów
    20.10.2003
    20.10.2003
    Szanowni Państwo!
    Do moich zadań należy korekta pism (jak chętnie urzędnicy mówią – „sprawdzanie pism pod względem poprawności językowej”) w Ministerstwie Środowiska. Choć znam regułę polskiej ortografii mówiącą, że nazwy oficjalnych stanowisk, godności, funkcji (np. prezydent, premier, minister) piszemy małą literą, zaś nazwy urzędów jednoosobowych wielką, przyznam szczerze, że ich pisownia sprawia mi coraz więcej kłopotów. Trudno mi bowiem rozstrzygnąć, czy w danym zdaniu mowa o stanowisku, czy o jednoosobowym urzędzie. Czy powinniśmy napisać „rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia…”, czy (z czym spotkałam się ostatnio w Gazecie Prawnej) „rozporządzenie ministra środowiska”? Czy etaty i środki finansowe, będące dotychczas w dyspozycji Krajowego Zarządu Parków Narodowych, przejmie Minister Środowiska, czy minister środowiska? Stanowisko zajęte przez Ministra Środowiska czy ministra środowiska?
    Uważam, że gdy cytowane są akty prawne (a do takich należy rozporządzenie), jak najbardziej uzasadniona jest pisownia wielkimi literami. Ale w pozostałych przypadkach pewności nie mam. Będę bardzo wdzięczna za pomoc – tym bardziej że osoby przynoszące mi pisma niechętnie patrzą na moje poprawki (oczywiście w pismach powstających w moim urzędzie wszystkie tytuły pisywane są od wielkich liter) i wciąż muszę udowadniać swoje racje.
    Pozdrawiam serdecznie
    Wioletta Wichrowska
  • nóż typu finka
    8.02.2012
    8.02.2012
    Narzędzia medyczne nazywane są często eponimicznie np. cewnik Foleya. Spotyka się też nazwy, gdzie człon odimienny jest poprzedzony słowem typu, np. aplikator typu Fletcher(a). Czy poprawną jest forma aplikator typu Fletchera, czy – aplikator typu Fletcher (analogicznie do nóż typu finka)? Wydaje mi się, że poprawną jest forma z dopełniaczem, bo jest to narzędzie typu skonstruowanego przez Fletchera, a nie narzędzie przypominające Fletchera, osobę wszak, nie przedmiot.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego